De 5 belangrijkste verschillen tussen lucht- en watergekoelde leds

Voor een optimale werking moeten LED-lampen koel blijven, want als een led (te) warm wordt, verliest het haar kracht en werking aanzienlijk. Daarnaast is de kans op een vervroegd defect groot.

 

Er zijn meerdere methodes om warmte van leds te scheiden. Zo koelt Oreon haar LED-armaturen met water. De meeste LED-leveranciers in de glastuinbouw koelen hun armaturen echter met lucht. Reden genoeg om deze twee uitersten te vergelijken. Wat doet een watergekoelde LED-armatuur precies? En hoe werkt een luchtgekoelde LED-armatuur? Wat zijn de voornaamste verschillen uiteindelijk?  

Watergekoelde leds

Wereldwijd zijn er slechts enkele aanbieders van watergekoelde LED-armaturen, waaronder Oreon. De techniek achter deze waterkoeling is ingenieus en in continue ontwikkeling, maar eenmaal geïnstalleerd gaat de volledige werking automatisch. De LED-armaturen van Oreon worden op elkaar aangesloten met buizen, waar koud water doorheen stroomt. Dat water gaat vanuit een bassin langs alle LED-armaturen en wordt vervolgens weer opgevangen. De elektronica en het water komen nooit met elkaar in directe aanraking, waardoor kortsluiting uitgesloten is. Het grote voordeel is dat de warmte direct afgevoerd wordt, waardoor een stabiele temperatuur gegarandeerd is; de teler heeft de controle. Veel telers kiezen ervoor om de gewonnen warmte her te gebruiken. Een duurzame keuze, de warmte is immers al voorradig.   

Luchtgekoelde leds

Verreweg de meeste LED-armaturen worden gekoeld door lucht. Er is een onderscheid te maken tussen passieve en actieve koeling. Een actieve luchtkoeling werkt bijvoorbeeld met een externe ventilator, die de LED-armaturen koel houden.

Een passieve luchtkoeling werkt met koelvinnen. Als een armatuur opwarmt, stijgt de warme lucht rondom de lamp op. Hierdoor komt een luchtstroom langs deze vinnen op gang, wat voor afkoeling zorgt. Het aantrekkelijke van deze manier van koelen, is dat het heel eenvoudig te installeren is en dat er weinig elementen bij komen kijken. Het nadeel is dat de warme lucht die van de leds wordt afgevoerd, in de kas blijft. Op een zeker moment moet deze warme lucht worden afgevoerd. Als de kas gelucht wordt, verlies je ook gelijk kostbare CO₂. Een tweede nadeel is dat je geen controle over de temperatuur van de leds hebt; hoe warmer het in de kas is, hoe warmer de leds ook worden.  

Maar wat zijn de vijf belangrijkste verschillen tussen de water- en de luchtgekoelde LED-armaturen?

1. Installatie

De installatie van de luchtgekoelde LED-armaturen is eenvoudig, maar LED-armaturen én een waterkoeling? Die combinatie lijkt nogal ingrijpend en ingewikkeld. Maar dat is het niet. De installatie van de waterkoeling is eenvoudig en de buizen van de waterkoeling nemen nauwelijks extra ruimte in beslag. De voordelen van deze LED-armaturen zullen al snel zicht- en merkbaar worden. Wat installatie betreft is er eigenlijk geen verschil tussen water- en luchtgekoelde armaturen.

2. Grootte

De watergekoelde LED-armaturen van Oreon zijn een stuk kleiner dan de luchtgekoelde armaturen. Dat komt omdat luchtgekoelde armaturen oppervlak nodig hebben voor de koelvinnen. Hoe minder vinnen er zijn, hoe warmer de led moet worden om de energie af te geven aan de lucht. Die hitte wil je juist zoveel mogelijk voorkomen. De armaturen van Oreon zijn slechts een derde zo groot in vergelijking tot luchtgekoelde LED-armaturen. Bovendien zijn de luchtgekoelde armaturen ook aanmerkelijk zwaarder. Daarnaast geldt: hoe groter een armatuur, hoe meer schaduw in de kas.

3. Warmte

Water en elektriciteit vormen in theorie geen voor de hand liggende combinatie. Water is echter wel een betere geleider dan lucht. De waterkoeling van Oreon is volledig gescheiden van de elektronica en zorgt ervoor dat de warmte wordt weggeleid die deze elektronica veroorzaakt. Dat opgewarmde water stroomt via de buizen, de kas uit.

Bij luchtgekoelde armaturen werkt dat net iets anders. De warme lucht wordt weliswaar weggehouden bij het armatuur, maar blijft wel in de kas. Niet ieder gewas heeft hier last van, maar deze warme lucht zal op zeker moment wel de kas uit moeten. Telers zijn genoodzaakt om te luchten, wat bijvoorbeeld tot verlies van CO₂ leidt en schermen in de avonduren niet mogelijk maakt.

Een ander voordeel van de waterkoeling van Oreon is dat het warme water her te gebruiken is. Je kunt hier bijvoorbeeld het gietwater voor de planten of de teeltvijvers mee opwarmen. 

De voordelen uiten zich nog meer bij indoor- en vertical farming. Bij luchtgekoelde armaturen zijn ducts nodig die koele lucht over de armaturen blazen. Dat maakt de uitdaging groter om controle over het klimaat te behouden; veel gewassen hebben er last van als er een constante koude luchtstroom is. Met watergekoelde LED-armaturen is de teler beter in staat de temperatuur onder controle te houden.

4. Levensduur

Om het maximale uit je LED-verlichting te halen, moeten de omstandigheden ook perfect zijn. De koeling is daarbij heel belangrijk. Als een plantje veel licht nodig heeft, moet de led tot het maximale in staat zijn. Bij overhitting lukt dit niet. Voor de LED-armaturen van Oreon geldt L90 B05 bij 50.000 uur. Dit houdt in: het armatuur behoudt 90% van zijn lichtopbrengst in minimaal 95% van de armaturen na 50.000 branduren (B05: 5% eronder, 95% erboven). Daarmee realiseert Oreon een zeer lange levensduur, bij luchtgekoelde armaturen neemt de lichtopbrengst aanzienlijk eerder af.

5. Prijs

De watergekoelde LED-armaturen van Oreon zijn in aanschaf goedkoper dan vergelijkbare luchtgekoelde armaturen. Uiteraard komen er nog wel wat kosten voor waterkoeling bij. Deze kosten voor koeling zijn vrij beperkt en verdient zich vaak vrij snel terug, zeker als de lucht in de kas anders actief gekoeld zou worden. Niet alleen de installatie van de LED-armaturen moeten in ogenschouw genomen worden. Wat betreft het verschil tussen water- en luchtgekoeld, kun je daarbij denken aan het verlies en dus compensatie van CO₂ , de energiekosten -het gebruik van lucht kost meer dan het gebruik van water-, het hergebruik van het warme water en de volledige controle over je gewassen en de winsten die daarbij komen kijken. Ook belangrijk is de betrouwbaarheid. Doet het armatuur wat het belooft dat het doet?

Water- en luchtgekoelde LED-armaturen zijn dus een wereld van verschil, waarbij lucht het meeste op de markt aangeboden wordt. Watergekoelde LED-armaturen lijken op het eerste gezicht een stuk ingewikkelder, maar zijn vrij eenvoudig geïnstalleerd. Wanneer het water door de buizen stroomt, blijven de LED-armaturen koel en de kas blijft op een stabiele, gecontroleerde temperatuur. Watergekoelde LED-armaturen garanderen jarenlang probleemloos telen.